Recesja dziąseł, zwana także obniżeniem linii dziąseł, to stan, w którym tkanka dziąsłowa wokół zębów stopniowo się cofa, odsłaniając korzenie zębów. Problem ten może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, jeśli nie zostanie odpowiednio szybko zdiagnozowany i leczony. W przypadku osób zmagających się z recesją dziąseł, jednym z najskuteczniejszych sposobów jej leczenia jest chirurgiczne pokrycie recesji. W poniższym artykule przedstawimy, czym jest pokrycie recesji dziąseł, dlaczego jest to ważne, oraz w jaki sposób chirurgia stomatologiczna może pomóc pacjentom w rozwiązaniu tego problemu.
Jak rozpoznać recesję dziąseł i kiedy zgłosić się do dentysty?
Rozpoznanie recesji dziąseł na wczesnym etapie może być trudne, ponieważ zmiany mogą początkowo być subtelne. Istnieje jednak kilka symptomów, które mogą świadczyć o rozwijającym się problemie. Warto zwrócić uwagę na następujące objawy:
- Odsłonięte korzenie zębów – dziąsła stopniowo cofają się, odsłaniając coraz większą część korzeni. W efekcie zęby mogą wydawać się dłuższe niż zwykle. Odsłonięte korzenie są szczególnie podatne na próchnicę i uszkodzenia, dlatego jest to jeden z objawów, którego nie należy lekceważyć.
- Nadwrażliwość zębów – pacjenci z recesją dziąseł często skarżą się na nadwrażliwość zębów. Odsłonięte korzenie są bardziej podatne na działanie czynników zewnętrznych, takich jak zimne lub gorące napoje, słodkie potrawy czy kwaśne pokarmy.
- Krwawienie dziąseł – krwawienie dziąseł, szczególnie podczas szczotkowania zębów, może być objawem zarówno recesji, jak i stanu zapalnego dziąseł. Choć może to wydawać się niegroźne, regularne krwawienie jest sygnałem, że dziąsła nie są w prawidłowym stanie i wymagają uwagi.
Zmiany w kolorze i strukturze dziąseł – zdrowe dziąsła są różowe i przylegają do zębów. W przypadku recesji dziąsła mogą zmieniać kolor – stają się blade lub zaczerwienione. Dodatkowo mogą wyglądać na cieńsze i bardziej napięte.
Przyczyny recesji dziąseł
Recesja dziąseł może mieć wiele różnych przyczyn, a jej wystąpienie nie jest ograniczone wyłącznie do starszych osób. Jednym z głównych czynników ryzyka jest niewystarczająca lub nieodpowiednia higiena jamy ustnej. Zbyt intensywne szczotkowanie zębów lub używanie zbyt twardej szczoteczki może prowadzić do mechanicznego uszkodzenia dziąseł i ich stopniowego cofania się. Innym powodem mogą być choroby przyzębia, takie jak paradontoza, która powoduje zapalenie i degradację tkanki dziąsłowej.
Inne czynniki sprzyjające recesji dziąseł to m.in.:
- Wady zgryzu i niewłaściwe ułożenie zębów
- Bruksizm
- Palenie tytoniu
- Zmiany hormonalne, które mogą osłabiać tkankę dziąsłową, np. w okresie menopauzy
- Cienki biotyp dziąseł
- Leczenie ortodontyczne
- Nadmierny kamień nazębny
Jakie efekty może wywołać nieleczona recesja dziąseł?
Nieleczona recesja dziąseł może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, które wpływają zarówno na stan dziąseł, jak i zębów. Choć początkowo objawy mogą wydawać się nieznaczne, w miarę postępu schorzenia problemy stają się coraz bardziej widoczne i trudniejsze do wyleczenia. Oprócz wspomnianej nadwrażliwości dziąseł, nieleczona recesja może prowadzić do:
- Próchnicy korzeni – zewnętrzna warstwa korzeni, zwana cementem, jest znacznie mniej odporna na działanie kwasów i bakterii niż szkliwo. Bakterie obecne w jamie ustnej łatwo penetrują tę słabą ochronę, co może prowadzić do szybkiego rozwoju próchnicy korzeni.
- Utraty przyczepu zęba – bakterie i toksyny gromadzące się w kieszonkach dziąsłowych powodują stopniowe niszczenie dziąseł oraz kości wyrostka zębodołowego, co w konsekwencji może prowadzić do całkowitej utraty zębów.
- Estetycznej zmiany uśmiechu – jednym z bardziej widocznych efektów recesji dziąseł jest zmiana estetyki uśmiechu. Cofnięte dziąsła sprawiają, że zęby wyglądają na dłuższe. Taka zmiana może znacząco wpłynąć na pewność siebie pacjenta, zwłaszcza jeśli dotyczy przednich zębów.
- Problemów z mówieniem i jedzeniem – ból i dyskomfort podczas spożywania pokarmów, zwłaszcza gorących, zimnych lub twardych, mogą znacząco obniżyć jakość życia. Stałe unikanie niektórych pokarmów w skrajnych przypadkach może prowadzić do niedoborów żywieniowych.
Na czym polega pokrycie recesji dziąseł?
Chirurgiczne pokrycie recesji dziąseł, znane również jako przeszczep dziąsłowy, polega na odbudowie cofniętych tkanek dziąsłowych, co pozwala na ochronę odsłoniętych korzeni zębów oraz przywrócenie estetyki uśmiechu. Procedura rozpoczyna się od dokładnej oceny stanu pacjenta, podczas której stomatolog decyduje o najbardziej odpowiedniej metodzie leczenia. W niektórych przypadkach możliwe jest jedynie delikatne podciągnięcie tkanki dziąsłowej w stronę korony zęba. W innych, bardziej zaawansowanych przypadkach, konieczne może być zastosowanie przeszczepu tkanki.
Najczęściej stosowaną metodą jest przeszczep tkanki łącznej. Polega ona na pobraniu fragmentu tkanki z podniebienia pacjenta i przeszczepieniu jej w miejsce, gdzie doszło do recesji dziąseł. Przeszczepiona tkanka pomaga odbudować strukturę dziąseł wokół odsłoniętego korzenia zęba, chroniąc go przed dalszymi uszkodzeniami. Po zabiegu pacjent otrzymuje zalecenia dotyczące odpowiedniej higieny jamy ustnej, aby wspierać proces gojenia i uniknąć powikłań. Pełny proces rekonwalescencji może potrwać kilka tygodni, jednak pozytywne efekty są zauważalne już po kilku dniach.